روشن است که برای بسیاری از مسائل مستحدثه، دلیل خاصی در قرآن و روایات وجود ندارد و لازم است فقیه به ادله ای همانند سیره عقلاییه رجوع کند تا با تکیه بر آن، حکم چنین مسائلی معلوم شود. سیره عقلاییه، در صورتی حجت است که در زمان معصومان (ع) شکل گرفته باشد تا بتوان ویژگی کاشف بودن از رأی و نظر شارع مقدس را احراز کرد. اما آن دسته از سیره های عقلاییه که در حال حاضر وجود دارد و به عنوان سیره های مستحدثه ...

روشن است که برای بسیارى از مسائل مستحدثه، دلیل خاصى در قرآن و روایات وجود ندارد و لازم است فقیه به ادله‌اى همانند سیره عقلاییه رجوع کند تا با تکیه بر آن، حکم چنین مسائلى معلوم ‌شود. سیره عقلاییه، در صورتی حجت است که در زمان معصومان (ع) شکل گرفته باشد تا بتوان ویژگی کاشف بودن از رأی و نظر شارع مقدس را احراز کرد. اما آن دسته از سیره‌های عقلاییه که در حال حاضر وجود دارد و به عنوان سیره‌های مستحدثه...

بدون شک بنای عقلا از جمله ادله مهم استخراج احکام شمرده می­شود. لذا لازم است ماهیت این بنا و گستره حجیت آن خصوصاً نسبت به مسائل مستحدثه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نگارنده پس از تبیین مبانی حجیت بنای عقلا در میان صاحب­نظران و نقد و بررسی آن، صحت مبنای اول را که بر پایه احراز عدم ردع بنای عقلا از ناحیه شارع است، اثبات می­کند. در گام بعدی نیز به بررسی ثمرات هر یک از این مبانی در مواجه با مسائل مس...

یکی از مسائل فقهی در باب عبادات مسئله حج است و حج از جمله عباداتی است که به صورت دسته جمعی، در زمان معین و مکان های ویژه انجام می شود که همواره پرسش های نوینی را فرا روی فقیهان و فقه پژوهان نهاده است و آنچه امروز در پژوهش ها و استنباط های فقهی حج بیش از گذشته خود را می نماید دشواری های جدی که در برخورد با واقعیت ها به وجود می آید که حکم آن را باید از طریق تغییر، تعمیم، تخصیص در منابع فقهی به دس...

همانندسازی انسان و احتمال ایجاد نسلی بدون لقاح اسپرم و تخمک از جمله مسائل مستحدثه (نوظهور) در فقه است که احکام آن بررسی بیش تری می طلبد. جواز یا حرمت همانندسازی تولیدی، نسب ناشی از این عمل، احکام مربوط به نکاح، حق ارث و حضانت کلون (همانند)، به صورت استدلالی، محورهای اصلی بحث این مقاله می باشند. بر خلاف اهل تسنن، بیش تر علمای شیعه معتقدند که همانندسازی ذاتا جایز است، گرچه ممکن است انجام دادن آن ...

استاد شهید مرتضی مطهری (ره) به عنوان یکی از متفکران برجسته و کم نظیر جهان اسلام آثار گسترده، بدیع و ارزنده ای در عرصه معارف اسلامی از خود بجا گذاشته است. احاطه استاد شهید بر منابع اسلامی، بهره مندی از قدرت تفکر و خلاقیت بالا، تماس مداوم با اقشار تحصیل کرده از جمله پزشکان، درک مناسب از متقاضیات زمان و آینده نگری، سبب شده تا تراوشات فکری وآثار قلمی استاد حاوی نکات بدیع و ارزشمندی در حوزه های بین ...

تاریخ اسلام چند دهه بعد از عصر پیامبر اسلام(ص) توسط مسلمانان به رشته تحریر درآمد، نیازجامعه اسلامی به دانستن روش و سیره پیامبراسلام(ص)برای استفاده درمسائل مستحدثه و علاقه مردم به آگاهی شرح زندگی وجنگهای رسول اکرم(ص) سبب توسعه این دانش گردید. مانند هر متن تاریخی دیگر گذشت زمان، تأثیر حکومتها، تأثیر اطلاعات، اعتقادات، سلایق و علاقه نگارندگان و تأثیرپذیری از فرهنگ ملل جدیدی که به حوزه جامعه اسلا...

تجسس در احوالات شخصی به عنوان یکی از رذایل اخلاقی در آیات و روایات متعددی از سوی شارع مقدس مورد نهی قرار گرفته است. با این حال رعایت این اصل مادامی است که حفظ مصالح نظام و تحکیم حکومت اسلامی و نیز رعایت غبطه و مصلحت در مسایلی که مورد نظر شارع مقدس می باشد از اهمیت بالاتری نسبت به حفظ حریم خصوصی و حق خلوت شهروندان برخوردار نباشد والا همین تجسس جز ملزومات کسب اطلاع واستخبار به شمار می آید و از عم...

در شرع مقدس اسلام بسیاری از احکام بر عناوینی مترتب شدند که ظرف تحقق آن ها ایام مشخصِ ماه قمری است. ماه قمری در اصطلاح منجمان و عرف چندین اطلاق و معنا دارد اما شارع مقدس ماه قمری «هلالی» را که به فاصله زمانی بین دو رویت هلال اطلاق می شود مورد تأیید قرار داده است و امکان دارد گاهی 29 روزه و گاهی30 روزه واقع شود. در این که میزان در شروع ماه قمری چیست؛ چندین دیدگاه وجود دارد: 1- خروج از محاق و تحت ا...

قرض عقدی است که به موجب آن یکی از دو طرف، مقدار معینی از مال خود را به طرف دیگر تملیک می کند که طرف یاد شده مثل آن را از حیث مقدار، جنس و وصف رد نماید، و در صورت تعذّرِ رد مثل، قیمت یوم الرّد را بدهد. از دیدگاه منابع اولیّه امامیه قرض دادن یک درهم برابر هجده درهم است در حالی که یک درهم صدقه برابر ده درهم می باشد، شرط کردن نفع در ضمن قرض جایز نیست و از این رو ربای قرضی ملکیت آور نمی باشد؛ زیرا از قر...